Kosodrzewina (sosna górska, kosówka właściwa) – gatunek drzewa (lub krzewu) iglastego z rodzaju sosna (Pinus) należący do rodziny sosnowatych). Występuje w pasmach górskich Europy Środkowej i Południowej. Kosodrzewina jest gatunkiem dość zmiennym, o wielu odmianach uprawnych. W Polsce podlega ochronie. Odgrywa ważną rolę chroniąc glebę przed erozją i zapobiegając osuwaniu się ziemi oraz lawinom.

Pokrój

Przeważnie krzew o masywnych gałęziach, które płożą się po ziemi, wznoszą ku górze lub wyrastają na boki. Pokrój zmienny, silnie zależny od podgatunku
i siedliska. U starszych drzew korona luźna.

Pień

Niski, płożący, o wysokości do 3,5 m. Kora ciemnoszara, lekko spękana, nie łuszczy się. Pędy nagie, młode zielone, następnie drewnieją przybierając barwę brązową.

Liście

Szpilki wyrastają po 2 z krótkopędu, mają długość 3–8 cm i ciemnozielony kolor z połyskiem. Są krótsze i grubsze niż u sosny zwyczajnej, sztywne. Ułożone są gęsto wokół całego obwodu pędu.

Szyszki

Męskie kwiatostany cylindryczne, długości 10 mm, żółto-czerwone. Szyszki żeńskie początkowo żółto-zielone do purpurowych. Osadzone pojedynczo lub po 2–3 koło siebie, siedzące. Dojrzała szyszka ma średnio 5 cm długości i 2,5 cm szerokości. Tarczki szyszek z wyrostkiem, często zakończonym cienkim kolcem, czarno obrzeżone. Młode szyszki pokryte niebieskawym lub fioletowym nalotem, dojrzałe brązowieją. Nasiona czarne, długości 4 mm, z 7–12 mm skrzydełkiem.

Stanowisko i uprawa

Jedną z wielkich zalet tego rodzaju, jest bardzo wysoka zdolność adaptacyjna, dzięki czemu może być sadzona na różnym podłożu, nawet o charakterze skrajnym (suche-wilgotne, zasadowe-kwaśne). Nie potrzebuje podłoża zasobnego w składniki pokarmowego, jedyne, co jest wskazane to słoneczne stanowisko. Rozmnażamy ją poprzez nasiona w okresie wiosennym.

Odmiana

Picobello - Karłowa kosodrzewina o krótkich przyrostach i bardzo ładnym jasnozielonym zabarwieniu igieł. Pokrój gęsty, początkowo kulisty, a w starszym wieku nieregularny. Wzrost bardzo powolny. 10-letnie egzemplarze dorastają do 0,4 m średnicy. Igły długie, skupione po 2, gęsto osadzone, charakterystycznie wygięte, zakrywające pączki. Roślina w pełni mrozoodporna, światłolubna
i niewybredna w stosunku do gleby. Wymaga stanowiska słonecznego. Do wykorzystania w ogrodach skalnych i na wrzosowiskach. Dobrze prezentuje się w kompozycjach miniaturowych iglaków, na rabatach oraz w pojemnikach. Może być uprawiana w formie piennej, szczepiona na niewysokim pniu. Taka forma małego drzewka idealnie nadaje się do donic ustawianych na tarasach
i balkonach

Schweizer Tourist  jest ciekawą, karłowatą odmianą sosny górskiej o krzaczastym pokroju, atrakcyjnie wygląda szczepiona na niewielkim pniu. Tempo wzrostu jest powolne i dorasta do 0,5-1 m wysokości, przyrastając ok. 5 cm rocznie. Ma
jasno-zielone igły, które występują zebrane po dwie w pęczku i osadzone są na sztywnych pędach. Zimą igły stają się zielono - żółte, roślina zyskuje w tym czasie na atrakcyjności. Nie jest wymagająca, co do rodzaju podłoża, rośnie praktycznie na każdej glebie, najlepiej wilgotnej. Preferuje stanowiska słoneczne lub lekko zacienione. Jest wytrzymała na mrozy. Sosna światłolubna o niewielkich wymaganiach, całkowicie mrozoodporna.

Zastosowanie

Wykorzystywana jest do zalesiania obszarów wydm, w tym nadmorskich, umacniania zboczy nasypów. Dobrze toleruje piaszczyste gleby, także zasypywanie pędów przez piasek. Zarówno w środowisku naturalnym jak i w miejscach, gdzie została sztucznie nasadzona kosodrzewina odgrywa ważną rolę chroniąc glebę przed erozją i zapobiegając osuwaniu się ziemi oraz lawinom. Chętnie sadzona jest w ogródkach w celach dekoracyjnych, np. do formowania żywopłotów. Igły są źródłem olejku, w Bułgarii stosowane także, jako składnik herbaty ziołowej.

Źródła

http://www.e-katalogroslin.pl/plants/4704,sosna-kosodrzewina-picobello_pinus-mugo-picobello

http://www.mielec.krosno.lasy.gov.pl/kosodrzewina-pinus-mugo-#.WFumAn0asfM

http://www.szkolkapawica.pl/katalog-roslin/sosna/sosna-gorska-schweizer-tourist-