Użytkowanie lasu to korzystanie z jego zasobów – pozyskanie drewna, zbiór płodów runa leśnego, zbiór roślin lub ich części dla potrzeb przemysłu farmaceutycznego, pozyskanie choinek, eksploatacja kopalin i wiele innych.
Leśnicy umożliwiają społeczeństwu korzystanie z darów lasu, ale w sposób zapewniający mu trwałość.

Ze względu na rodzaj użytków leśnych użytkowanie lasu dzieli się na:

• główne (dotyczące pozyskania i wykorzystania surowca drzewnego),
• uboczne (dotyczące pozyskania i wykorzystania innych użytków niedrzewnych m.in. owoców, grzybów leśnych, żywicy).

Pozyskanie drewna planuje się na kolejne 10 lat – jest to plan urządzenia lasu, podstawowy dokument gospodarki leśnej opracowywany dla określonego obiektu, zawierający opis i ocenę stanu lasu oraz cele, zadania i sposoby prowadzenia gospodarki leśnej. W planie urządzenia lasu wyznaczony jest etat cięć, czyli objętość drewna jaką można wyciąć na danej powierzchni. Masę drewna do pozyskania w każdym roku leśnicy określają na podstawie tzw. szacunku brakarskiego. Zasady prowadzenia użytkowania lasu w Lasach Państwowych muszą spełniać specjalne wymogi środowiskowe, co do rozwiązań dotyczących używanych technik i technologii pracy, jak również zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa pracy wykonawcom.

Naturalną koleją rzeczy jest obumieranie drzew. Każdy gatunek ma swój określony okres życia, leśnicy nazywają go wiekiem rębności. Drzewa pozostające na gruncie dłużej, po osiągnięciu wieku rębności, ulegają naturalnemu rozkładowi. Jest to niezbędny element procesów zachodzących w lasach. Istnieją organizmy, które żyją na obumierających drzewach. Leśnicy godzą zapotrzebowanie na surowiec, jednocześnie dbając o to, żeby w lasach pozostawały drzewa stare, dziuplaste i martwe.
W lasach pozyskiwane są nie tylko drzewa, które osiągnęły wiek rębności, ale również młodsze, następuje to bez szkody dla drzewostanów. Cięcia, w których pozyskiwane są takie drzewa nazywamy pielęgnacyjnymi. Wycinane są drzewa które w  wyniku dynamicznych zmian następujących w lesie podczas wzrostu przegrały konkurencję o wodę, światło czy składniki mineralne. Leśnicy uprzedzają moment obumarcia takiego drzewa i w ten sposób pozyskują cenny surowiec wykorzystywany do wielu praktycznych celów.
Leśnicy usuwają również drzewa opanowane przez grzyby lub owady, które mogłyby stać się zalążkiem „epidemii w lesie". W takiej sytuacji surowiec drzewny jest pozyskiwany w ramach tzw. cięć sanitarnych. Pozwala to utrzymać las w dobrej kondycji zdrowotnej.
Po pozyskaniu drewna z określonej powierzchni leśnicy odnawiają ją, stosując samosiew lub sadzenie sztuczne.
Lasy Państwowe prowadzą zrównoważoną gospodarkę leśną. Termin ten oznacza zrównoważoną ekonomiczną i społeczną eksploatację zasobów bez narażania potrzeb przyszłych pokoleń. Dowodem na to jest uzyskanie przez Nadleśnictwo Mielec Certyfikatu PL PEFC-12/0026-17, SGS Polska Sp. z o.o.
    Trwale zrównoważoną gospodarkę leśną prowadzi się według planu urządzenia lasu z uwzględnieniem w szczególności następujących celów:
1.    Zachowania lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki życia i zdrowia człowieka oraz na równowagę przyrodniczą;
2.    Ochrony lasów, zwłaszcza lasów i ekosystemów leśnych stanowiących naturalne fragmenty rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze względu na:
a)    zachowanie różnorodności przyrodniczej,
b)    zachowanie leśnych zasobów genetycznych,
c)    walory krajobrazowe,
d)    potrzeby nauki.
3.    Ochrony gleb i terenów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie lub uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym.
4.    Ochrony wód powierzchniowych i głębinowych, retencji zlewni, w szczególności na obszarach wododziałów i na obszarach zasilania zbiorników wód podziemnych.
5.    Produkcji, na zasadzie racjonalnej gospodarki, drewna oraz surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu.