Nadleśnictwo Mielec składa się z jednego obrębu leśnego Mielec. Organizacyjnie podlega Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie (Ryc.1).

Powierzchnia Nadleśnictwa wg stanu na dzień 01.01.2013r. wynosi 9255,85 ha.
Lasy Nadleśnictwa Mielec leżą na terenie województwa podkarpackiego, w powiecie mieleckim i kolbuszowskim oraz sześciu gminach: Cmolas, Majdan Królewski, Niwiska, Gawłuszowice, Mielec, Tuszów Narodowy i na terenie miasta Mielec (Ryc.2).

Nadleśnictwo podzielone jest na 7 leśnictw: Cyranka, Czajkowa, Mościska, Ostrowy, Pateraki, Szydłowiec, Malinie (Ryc.3).

Lasy Nadleśnictwa są pozostałością dawnej Puszczy Sandomierskiej, według regionalizacji przyrodniczo – leśnej leżą w:

-   Krainie VI Małopolskiej;

-   Dzielnicy 10 Niziny Sandomierskiej;

-   Mezoregionie Puszczy Sandomierskiej.

Do głównych rzek będących w zasięgu Nadleśnictwa należy rzeka Wisła (jest to ciek
I rzędu) oraz rzeki Trześniówka i Babulówka (są to cieki II rzędu). Do cieków III rzędu należą potoki: Smarkata, Kozieniec, Jamnica, Złota oraz Szydłowiec. Dopływy w/w potoków stanowią kanały i rowy należące do IV rzędu cieków.

Obszar Nadleśnictwa stanowi teren w przeważającej części równinny z niewielkimi wzniesieniami w środkowej i południowo – wschodniej jego części. Od zachodu i północy otacza go dolina Wisły i Wisłoki, na południu i wschodzie znajduję się niewielkie wzniesienie morenowe związane z zasięgiem zlodowacenia krakowskiego. Wysokość n.p.m. zawiera się w przedziale od 100 do 250m.

Klimat omawianego obszaru zaliczany jest do klimatu podgórskich nizin i kotlin. Średnia temperatura roczna wynosi 8,3 ºC, średnia długość okresu wegetacyjnego - 220 dni, zaś średnia suma opadów rocznych - 625mm.

Dominującymi wiatrami są wiatry z kierunków zachodnich, południowo–zachodnich i południowych. Wiatry silne ( od > 15m/s do > 10 m/s) występują około 20 dni w roku.

Podłoże obszaru Nadleśnictwa tworzą skały okresu mioceńskiego przykryte czwartorzędowymi utworami powierzchniowymi. Stanowią je różnej miąższości piaski, rzadziej żwiry różnego pochodzenia. Pod wpływem szaty roślinnej oraz w wyniku oddziaływania klimatu i określonych stosunków wodnych wykształciły się różne typy gleb (Ryc.4).

Na terenie Nadleśnictwa przeważają umiarkowanie ubogie i umiarkowanie żyzne (91,62%), świeże i wilgotne (96, 09%) siedliska leśne, stwarzające dogodne przyrodnicze warunki do produkcji leśnej, głównie dla sosny.

Pewien wpływ na stan siedlisk ma proces przywracania lasów na grunty porolne oraz na terenach uszkodzeń przemysłowych – lasy Nadleśnictwa znajdują się w strefie słabych uszkodzeń (I strefa), a przez 20 lat występowała tu również II strefa uszkodzeń.

Teren Nadleśnictwa Mielec jest dość jednolity pod względem składu gatunkowego drzewostanów. Większość stanowią bory mieszane i uboższe warianty lasów mieszanych, które zasadniczo różnią się tylko stosunkiem udziału sosny i dębu.

Główne typy siedliskowe lasu na terenie Nadleśnictwa to BMśw, BMw oraz LMw (Ryc.5). Sporadycznie występuje Bśw, LMb, Ol, LMśw.

Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna zwyczajna, zajmująca 86% powierzchni. Brzoza, dąb, olsza stanowią jej uzupełnienie, sporadycznie występuje także: świerk, jodła
i grab.

Drzewostany w wieku powyżej 100 lat zajmują łącznie powierzchnię 404,14 ha. Dominują w nich starodrzewy sosnowe występujące na powierzchni 335,53 ha. Poza nimi występują jeszcze drzewostany dębowe i olchowe zajmujące odpowiednio 56,82 ha i 11,79 ha powierzchni (Ryc.6).

    %

Najstarszymi i najcenniejszymi drzewostanami są dębiny stanowiące trzon rezerwatu częściowego „Pateraki". Wiek ich waha się w granicach 117 - 142 lat. (pojedynczo występują tam dęby starsze - nawet 160-cioletnie).

Fot.1 Wejście do rezerwatu „Jaźwiana Góra"

Gospodarstwem specjalnym objęto w całości rezerwaty (Fot.1) i lasy stanowiące ostoje zwierząt chronionych. Objęto nim również lasy wodochronne na siedliskach BMb i LMb oraz lasy wodochronne znajdujące się w wyznaczonej przez wojewodę podkarpackiego strefie ochronnej ujęć wody.

Fot.2 Fragment rzeczki Smarkata na terenie Nadleśnictwa w Leśnictwie Ostrowy

Od dawna znana jest rola lasów w kształtowaniu stosunków wodnych - lasy wodochronne mają największy udział (43,4 %) w lasach ochronnych. Działają one regulująco na stany wód podwyższając niskie i obniżając wysokie. Są to głównie drzewostany rosnące na siedliskach wilgotnych, wzdłuż rzek i innych cieków wodnych oraz otaczające bagna i torfowiska. Lasy wodochronne chronią także zasoby wód podziemnych.

Lasy stanowiące ostoje zwierząt chronionych (0,2 %) są to stare drzewostany sosnowe położone w środku dużych kompleksów leśnych stanowiące strefę ochronną miejsc bytowania zwierząt podlegających ochronie gatunkowej. Poza obszarami objętymi ochroną rezerwatową największą koncentracją elementów przyrodniczych charakteryzują się drzewostany położone nad rzeczką Smarkata (Fot.2). Są to drzewostany, głównie starszych klas wieku, rosnące na mieszanych borowych i lasowych siedliskach wilgotnych z dużym udziałem podszytów i podrostów z ciekawą florą runa i bogatą fauną. Występuje tu bóbr, wilk, a nad stawami występuje ptactwo wodne. Rzeczka Smarkata tworzy liczne meandry i zakola, miejscami posiada głęboko wyżłobione koryto, obok którego występują zalane wodą starorzecza. Wody tej rzeczki są wysokiej klasy czystości, stwierdzono w nich występowanie raka stawowego Astacns lepodactilus. Rzeczka stanowi granicę z obrębem Babule Nadleśnictwa Nowa Dęba.